 |
| Đảo Hoàng Sa, nơi những người Việt từng cưu mang ngư dân Trung Quốc trong gió bão. |
Việt Nam và Trung Quốc hiện nay đang trong quá trình đàm phán phân định chủ quyền vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ. Vùng biển được đàm phán, theo Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Dũng, là “đoạn từ Quảng Bình, Quảng Trị đến Huế, Đà Nẵng” . Tuyên bố chung của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Ôn Gia Bảo ngày 25-10-2008 nói, “Hai bên tiếp tục thúc đẩy một cách vững chắc đàm phán phân định khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và tích cực trao đổi về vấn đề hợp tác cùng phát triển, sớm khởi động khảo sát chung ở khu vực này”.
Cuộc đàm phán này đã diễn ra từ vài năm, Việt Nam và Trung Quốc đang “từng bước thu hẹp khác biệt” , lãnh đạo hai bên “nhất trí đẩy nhanh tiến trình đàm phán” và đẩy nhanh việc khởi động khảo sát chung. Nhưng đến nay phạm vi chính xác của vùng đàm phán hay khảo sát chung, những đòi hỏi và lập luận mà hai bên đưa ra, cũng như những thoả thuận đã đạt được vẫn chưa được công bố.
Cuộc đàm phán này có ý nghĩa rất quan trọng đối với Việt Nam, nhưng lại phức tạp hơn những cuộc đàm phán trước đây để phân định ranh giới với với Trung Quốc trong Vịnh Bắc Bộ, với Thái Lan và với Indonesia.
Cuộc đàm phán này quan trọng vì kết quả của nó ảnh hưởng đến ranh giới biển của Việt Nam ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và bên ngoài vùng biển này. Đặc biệt, nó có thể liên quan tới chủ quyền đối với Hoàng Sa vốn đã bị Trung Quốc chiếm đóng và đang trong tình trạng tranh chấp (nói là “có thể” vì phạm vi chính xác của vùng biển được đàm phán bởi hai bên chưa được công bố).
Những thử thách mà Việt Nam có thể gặp phải trong cuộc đàm phán đầu tiên với Trung Quốc để phân định ranh giới trên Biển Đông này trước tiên liên quan đến Hoàng Sa. Nhưng, với tham vọng bành trướng của Trung Quốc, những thử thách cũng xuất phát từ những khu vực ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa.
 |
| "Màu thời gian" - siêu mẫu nội y châu Âu |
Trong tầm ảnh hưởng có thể của Hoàng Sa, Việt Nam và Trung Quốc có thể dựa vào tuyên bố chủ quyền đối với Hoàng Sa để đòi hỏi những vùng nội thuỷ, lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế của Hoàng Sa phía bên kia đường trung tuyến (đường màu đỏ trong bản đồ trên).
Trên thực tế, năm 1996 Trung Quốc tuyên bố đường cơ sở thẳng xung quanh Hoàng Sa, đòi hỏi rằng khu vực bên trong đường cơ sở có diện tích 17.400 km² là nội thuỷ và khu vực 12 hải lý bên ngoài từ đường cơ sở đó là lãnh hải của họ, mặc dù đường cơ sở đó vi phạm UNCLOS. Trung Quốc cũng có thể sẽ đòi hỏi vùng đặc quyền kinh tế xa hơn những vùng này phía bên Việt Nam của đường trung tuyến. Nếu Việt Nam chấp nhận những đòi hỏi này, vùng đặc quyền kinh tế mà Việt Nam được hưởng sẽ bị thu hẹp. Nguy hiểm hơn, nếu chấp nhận như thế thì có nghĩa là Việt Nam đã thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với Hoàng Sa.
Trong khả năng ngược lại, Việt Nam cũng có thể dựa vào chủ quyền đối với Hoàng Sa để đòi hỏi những vùng biển bên kia đường trung tuyến. Tuy nhiên, Trung Quốc, với lợi thế là nước có nhiều sức mạnh và là nước đang chiếm đóng Hoàng Sa (dù việc chiếm đóng đó là bât hợp pháp chiếu theo luật quốc tế), sẽ khó mà chấp nhận những yêu sách như vậy của Việt Nam.
Trước thử thách này, Việt Nam khó có thể đòi được sự công bằng trong đàm phán về vùng biển bên trong tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa cho đến khi nào vấn đề chủ quyền đối với Hoàng Sa được giải quyết một cách công bằng, ví dụ như bởi Toà án Công lý Quốc tế.
 |
| "Leda và con thiên nga" - tanh của họa sĩ Da Vinci |
Bên ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, Trung Quốc và Việt Nam hiện cũng đang tranh chấp ngay cả những vùng biển đương nhiên thuộc về Việt Nam.
Năm 2004 Trung Quốc kéo giàn khoan dầu Kantan 3 tới hoạt động tại khu vực có toạ độ 17°26′42″ Bắc, 108°19′05″ Đông, cách Việt Nam 63 hải lý và cách Trung Quốc 67 hải lý, cách các đảo gần nhất thuộc quần đảo Hoàng Sa 205 hải lý, tức là ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phản đối với lý do “Căn cứ vào luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982, khu vực này hoàn toàn thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam”. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố là khu vực này nằm bên Trung Quốc của vùng biển ngoài của Vịnh Bắc Bô, do đó Trung Quốc cho rằng sự phản đối của Việt Nam không có cơ sở và không thể chấp nhận được.
Cho tới nay Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc đã công bố một số lô dầu khí lấn sang bên Việt Nam của đường trung tuyến. Trong những lô dầu khí này, vùng LD29-1 nằm hoàn toàn bên Việt Nam và phân nửa vùng LD20-1 nằm bên Việt Nam của đường trung tuyến. Theo bản đồ năm 2002 của Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc thì hai vùng dầu khí này đang được triển khai. Vùng lấn sang bên Việt Nam nằm ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, cách bờ biển đất liền của Việt Nam và đảo Hải Nam của Trung Quốc dưới 75 hải lý, cách các đảo gần nhất thuộc quần đảo Hoàng Sa từ 160 hải lý tới 215 hải lý.
Việc Trung Quốc trắng trợn thừa nhận chủ quyền đối với một khu vực dù cách Việt Nam 63 hải lý, cách Trung Quốc 67 hải lý, bên ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, và đối với những khu vực tương tự, nói lên phần nào thử thách mà Việt Nam phải đối diện trong đàm phán.
Trong vùng biển ngoài tầm ảnh hưởng của Hoàng Sa, Việt Nam phải vượt qua những thử thách này để đạt được một hiệp định ranh giới biển công bằng. Một hiệp ranh giới biển công bằng là cơ sở pháp lý mạnh mẽ nhất để bảo vệ chủ quyền trước những trường hợp xâm lấn như trên.
Dương Danh Huy
Lê Minh Phiếu
 |
| "Cam trái mùa" - người mẫu Nhật Bản |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét